KS. CEZARY KORZEC
Zobacz także:
2Sm 7,1 Gdy król zamieszkał w swoim domu, a Pan poskromił wokoło wszystkich jego wrogów, 2 rzekł król do proroka Natana: «Spójrz, ja mieszkam w pałacu cedrowym, a Arka Boża mieszka w namiocie». 3 Natan powiedział do króla: «Uczyń wszystko, co zamierzasz w sercu, gdyż Pan jest z tobą». 4 Lecz tej samej nocy Pan skierował do Natana następujące słowa: 5 «Idź i powiedz mojemu słudze, Dawidowi: To mówi Pan: Czy ty zbudujesz Mi dom na mieszkanie? 8b Zabrałem cię z pastwiska spośród owiec, abyś był władcą nad ludem moim, nad Izraelem. 9 I byłem z tobą wszędzie, dokąd się udałeś, wytraciłem przed tobą wszystkich twoich nieprzyjaciół. Dam ci sławę największych ludzi na ziemi. 10 Wyznaczę miejsce mojemu ludowi, Izraelowi, i osadzę go tam, i będzie mieszkał na swoim miejscu, a nie poruszy się więcej, a ludzie nikczemni nie będą go już uciskać jak dawniej. 11 Od czasu kiedy ustanowiłem sędziów nad ludem moim izraelskim, obdarzyłem cię pokojem ze wszystkimi wrogami. Tobie też Pan zapowiedział, że ci zbuduje dom. 12 Kiedy wypełnią się twoje dni i spoczniesz obok swych przodków, wtedy wzbudzę po tobie potomka twojego, który wyjdzie z twoich wnętrzności, i utwierdzę jego królestwo. 14 Ja będę mu ojcem, a on będzie Mi synem. 16 Przede Mną dom twój i twoje królestwo będzie trwać na wieki. Twój tron będzie utwierdzony na wieki».
Dzisiejsza lektura z 2Sm może być odczytana przy pomocy słowa-klucza „dom”, które wraca na jej początku i końcu. Już w pierwszym wersecie narrator informuje, że Dawid „zamieszkał w domu”, trzeba podkreślić „swoim domu”. Temu słowu towarzyszą inne należące do tego samego pola semantycznego: „zamieszkiwać”, „namiot”, „budować”, „osadzić”. „Dom” będąc słowem-kluczem organizuje całe perykopę. Wpierw Dawid jest tym, który zamieszkuje w domu. Teraz myśli przygotować dom dla Boga (ww.2-5), w odpowiedzi Bóg zapowiada przygotowanie domu, „domu Dawida” (w.11) i zapewnia o jego trwałość (w.16).
Autor natchniony wprowadzając proroctwo (w.1) podaje dwie okoliczności, które stanowią wstęp o charakterze narracyjnym. Pierwsza z nich to fakt, że Dawid zamieszkuje w domu. Druga – jego wrogowie poprzez działanie Boga są pokonani. Te krótkie wprowadzenie jest podsumowaniem historii Dawida. Do tej pory uciekinier i wygnaniec prześladowany przez króla Saula znajduje swój dom. Mężny i zdolny strateg przeżywa czas pokoju. Jednym zdaniem życie Dawida odmienia się. Odmiana zdaje się skłaniać Dawida do nowego kroku, wędrowiec i uciekinier, watażka otoczony zgrają ludzi podejrzanej proweniencji i dowódca regularnej armii zamierza podjąć się dzieła budowy. Ten zamiar nie wynika jednak ze zmiany zainteresowań, „przekwalifikowania się”. Życie Dawida przemieniło się, odmieniło swój kierunek.
Wyrazem tej przemiany stają się plany budowy „domu dla Pana”, świątyni. Arka Przymierza znak obecności Boga w historii Izraela, sprowadzona przez Dawid do Jerozolimy, do tej pory przebywała w namiocie. Plan jest prosty; przemieniony król pragnie coś uczynić dla tego znaku Bożej obecności: wybudować trwałe mieszkanie.
Projekt początkowo wsparty przez proroka Natana zostaje jednak odrzucony przez Boga. Boży plan wobec Dawida nie wyczerpał się w odmianie dotychczasowego losu. Bóg nie odrzuca planu Dawida, ale prowadzi dalej swój zamiar. To On prowadzi historię i Dawid musi to zrozumieć do końca.
Boży plan obejmuje nie tylko powstanie monarchii:
„wzbudzę po tobie potomka twojego, który wyjdzie z twoich wnętrzności, i utwierdzę jego królestwo”,
ale i zawarcie przymierza 1:
„Ja będę mu ojcem, a on będzie Mi synem” 2.
Boży plan obejmuje nie tylko Dawida, ale ze względu na niego obejmuje cały naród: „Wyznaczę miejsce mojemu ludowi, Izraelowi, i osadzę go tam, i będzie mieszkał na swoim miejscu, a nie poruszy się więcej, a ludzie nikczemni nie będą go już uciskać jak dawniej”.
Od tego momentu życie Dawida na zawsze złączy się z Izraelem.
Dzisiejsza perykopa zrodziła wiele interpretacji. W najtrudniejszych momentach historii Izraela dawała nadzieję, że Bóg nie opuścił swego ludu. Tak było w dniach upadku Jerozolimy po ciosami Babilończyków. Wówczas Izrael choć zamykał się pewien etap jego historii oczekiwał odrodzenia swojego państwa. Obietnica dana Dawidowi i związane z nią przekonanie, że Bóg jest wierny swojej obietnicy zrodziła także poniższe słowa:
„Naród żydowski powstawał w Erec Israel. Tutaj ukształtowała się jego duchowa, religijna i państwowa tożsamość. Tutaj po raz pierwszy stworzył on państwo. Tutaj stworzył skarby kultury ogólnoludzkiej i przekazał całemu światu wieczną Księgę nad księgami. A później, gdy siłą wygnano naród z jego ziemi, Żydzi zachowali z nią łączność i nigdy nie przestawali się modlić i mieć nadzieję na to, że do niej powrócą i że odtworzą w niej swoją polityczną wolność”.
Jest ot fragment deklaracji Niepodległości odczytanej w dniu 14 maja 1948 r. przez Dawida Ben-Gurion na posiedzeniu Rady Ludowej w Tel Awiwie.
Ta obietnica każe także nam czekać dzisiaj na Święta Bożego Narodzenia jako na moment objawienia się zbawiciela z domu Dawida.
Ducha oczekiwania rodzącego się z obietnicy umacnia w zgromadzeniu liturgicznym w IV niedzielę adwentu prefacja. Wyrazem przekonania o wierności Boga jest postawa modlitwy.
Zaprawdę, godne to i sprawiedliwe, słuszne i zbawienne, abyśmy zawsze i wszędzie Tobie składali dziękczynienie, Panie, Ojcze święty, wszechmogący, wieczny Boże, przez naszego Pana Jezusa Chrystusa.
Jego przepowiadali wszyscy Prorocy, Dziewica Matka oczekiwała z wielką miłością, Jan Chrzciciel zwiastował Jego przyjście i ogłosił Jego obecność wśród ludu. On pozwala nam z radością przygotować się na święta Jego Narodzenia, aby gdy przyjdzie, znalazł nas czuwających na modlitwie i pełnych wdzięczności. Dlatego z Aniołami i Archaniołami, i z wszystkimi chórami niebios głosimy twoją chwałę, razem z nimi wołając:
Święty, Święty, Święty, Pan Bóg Zastępów. Pełne są niebiosa i ziemia chwały Twojej. Hosanna na wysokości. Błogosławiony, który idzie w imię Pańskie. Hosanna na wysokości. 3
2Sm 7,18 Poszedł więc król Dawid i usiadłszy przed Panem mówił: «Kimże ja jestem, Panie mój, Boże, i czym jest mój ród, że doprowadziłeś mię aż dotąd? 19 Ale to było jeszcze za mało w Twoich oczach, Panie mój, Boże, bo dałeś zapowiedź tyczącą domu sługi swego na daleką przyszłość, do końca ludzkich pokoleń, Panie mój, Boże. 20 Cóż więcej może powiedzieć do Ciebie Dawid? Ty sam znasz swego sługę, Panie mój, Boże. 21 Przez wzgląd na Twoje słowo i życzenie Twego serca uczyniłeś całe to wielkie dzieło, aby pouczyć swego sługę. 22 Przeto wielki jesteś, o Panie, Boże, nie ma nikogo podobnego Tobie, i nie ma Boga oprócz Ciebie, według tego wszystkiego, co usłyszeliśmy na własne uszy. 23 I kto jest jak lud Twój, jak Izrael? Czyż jest choć jeden naród na ziemi, którego bóg poszedłby go wybawić jako swój lud aby zapewnić mu sławę, dla którego dokonywałby wielkich i straszliwych dzieł, wypędzając przed swym ludem narody i bóstwa? 24 Ustaliłeś dla siebie swój lud izraelski, aby był dla Ciebie ludem na wieki, a Ty, o Panie, stałeś się dla niego Bogiem. 25 Teraz więc, o Panie, Boże, niech trwa na wieki słowo, któreś wyrzekł o słudze swoim i jego domu, i czyń, jak powiedziałeś, 26 ażeby na wieki wielbione było imię Twe słowami: Pan Zastępów jest Bogiem Izraela. A dom twego sługi, Dawida, niech będzie trwały przed Tobą. 27 Tyś bowiem, o Panie Zastępów, Boże Izraela, objawił swemu słudze, mówiąc: Zbuduję ci dom. Stąd to sługa Twój ośmiela się zwrócić do Ciebie z tą modlitwą. 28 Teraz Ty, o Panie mój, Boże, Tyś Bogiem, Twoje słowa są prawdą. Skoro obiecałeś swojemu słudze to szczęście, 29 racz teraz pobłogosławić dom swojego sługi, aby trwał przed Tobą na wieki, boś Ty, mój Panie, Boże, to powiedział, a dzięki Twojemu błogosławieństwu dom Twojego sługi będzie błogosławiony na wieki».
Wydaje się, że odpowiednim dla dzisiejszego lectio divina actio będzie troska i zabieganie wokół naszych domów w perspektywie zbliżających się Świąt. Sprzątanie, przygotowanie posiłku, prezentów i świątecznego wystroju to nie tylko uleganie marketingowym chwytom. Mogą się one stać okazją do umacniania w nas tej obietnicy bliskości zbawiciela z domu Dawida.
Ks. Cezary Korzec
Tekst wygłoszony 18.XII.2005 w kościele seminaryjnym w Szczecinie podczas pierwszego spotkania biblijnego z cyklu „Z prorokiem na spotkanie Jezusa”. Kontakt z autorem: www.korzec.szczecin.opoka.org.pl, korzec_ce@szczecin.opoka.org.pl.
1 W pominiętych wersetach 14-15 wyraźnie przebija idea przymierza zawartego z Dawidem. Szczególn właśnością tego przymierze jest jego bezwarunkowość: „Ja będę mu ojcem, a on będzie Mi synem, a jeżeli zawini, będę go karcił rózgą ludzi i ciosami synów ludzkich. Lecz nie cofnę od niego mojej życzliwości, jak ją cofnąłem od Saula, twego poprzednika, którego opuściłem”.
2 Jest to formuła, która bardzo przypomina z Pwt 8,5: „Uznaj w sercu, że jak wychowuje człowiek swego syna, tak Pan, Bóg twój, wychowuje ciebie”.
3 Tekst prefacji za „Mszałem rzymski dla diecezji polskich”, Poznań 1986.
© 1996–2005 www.mateusz.pl