KS. MARIAN PISARZAK MIC
NIEPOKALANE POCZĘCIE NMP W LITURGII RZYMSKIEJ
II. Teologia i znaczenie dla życia duchowego misterium Niepokalanego Poczęcia NMP
Wymowa misterium Niepokalanego Poczęcia Maryi dotyczy nie tylko mistycznego i misteryjnego, lecz także egzystencjalnego wymiaru życia chrześcijańskiego. Chodzi zarówno o życie nadprzyrodzone i wieczne, z łaski Bożej, dla której podstawowym źródłem jest Eucharystia, jako ofiara i sakrament paschalny, jak też o życie doczesne, przekazywane na podstawie miłości rodzicielskiej, partycypującej w stwórczej aktywności Boga.
a) Temat życia wiecznego, zbawienia, wytrwania i dojścia do Boga – często pojawia się zwyczajnie w mszalnych modlitwach po Komunii św. W dniu 8 grudnia już w kolekcie występuje prośba o szczęśliwy kres pielgrzymowania ziemskiego: „daj nam, [Boże], za Jej [Maryi] przyczyną dojść do Ciebie bez grzechu” 165 Natomiast w modlitwie po Komunii św. prośba dotyczy sytuacji egzystencjalnej „teraz”: „Boże, niech przyjęty przez nas Sakrament uleczy nas z ran zadanych przez grzech pierworodny” 166 Bardziej ogólnie brzmi wołanie wpisane w modlitwę nad darami w dniu Niepokalanego Serca NMP: „Boże, (…), udziel nam Twojego przebaczenia” 167 W tle prośby znajduje się prawda o kondycji natury ludzkiej, o jej zranieniu osłabiającym bieg życia, także życia naturalnego. Bez łaski Bożej „leczącej” i „regenerującej” człowiek nie ma pełni sił egzystencjalnych. Tajemnica Niepokalanego Poczęcia naprowadza nas na potrzebę w życiu każdego człowieka nowego poczęcia i nowego narodzenia już po zrodzeniu naturalnym. Istotną rolę w tym zakresie spełniają sakramenty inicjacji chrześcijańskiej, zwłaszcza chrzest święty, sakrament odrodzenia z wody i Ducha Świętego, sakrament nowego stworzenia.
b) Misterium Niepokalanego Poczęcia NMP naprowadza sam Kościół – i cały świat za pośrednictwem kościelnej ewangelizacji – na bardzo ważny egzystencjalnie problem godności i poszanowania doczesnego życia ludzkiego od poczęcia. Poczęcie i rozwój istoty ludzkiej w łonie matki aż po dzień narodzin (uwzględniając zespół działań i wpływów prenatalnych), to pierwszy, bardzo ważny przyszłościowo, etap istnienia i rozwoju osoby w kierunku podjęcia później zadań życiowych przewidzianych przez Boga.
Nauka Kościoła w tej materii jest jasna. W encyklice Evangelium vitae (1995), która przypomniała wcześniej wydaną instrukcję Donum vitae (1987), czytamy:
„Niektórzy próbują usprawiedliwić przerywanie ciąży, uważając, że owoc poczęcia przed upływem pewnej liczby dni nie może być uważany za osobowe życie ludzkie. W rzeczywistości, „od chwili zapłodnienia komórki jajowej rozpoczyna się życie, które nie jest życiem ojca ani matki, ale nowej istoty ludzkiej, która rozwija się samoistnie. Nie stanie się nigdy człowiekiem, jeżeli nie jest nim od tego momentu. Tę oczywistą prawdę, zawsze uznawaną, (…) nowoczesna genetyka potwierdza cennymi dowodami. Ukazała ona, że od pierwszej chwili istnieje dokładny program tego, kim będzie ta żywa istota: człowiekiem, tym konkretnym człowiekiem, którego cechy szczególne są w pełni określone. Od zapłodnienia rozpoczynają się dzieje życia człowieka (…)”.
„Dlatego właśnie, niezależnie od dyskusji naukowych i stwierdzeń filozoficznych, w które Magisterium nie angażowało się bezpośrednio, Kościół zawsze nauczał i nadal naucza, że owoc ludzkiej prokreacji od pierwszego momentu swego istnienia ma prawo do bezwarunkowego szacunku, jaki moralnie należy się ludzkiej istocie w jej integralności oraz jedności cielesnej i duchowej: Istota ludzka powinna być szanowana i traktowana jako osoba od momentu swego poczęcia” 168
Nauczanie Kościoła w obronie życia jest niezmienne w przeciągu dziejów. Na płaszczyźnie kultycznej, oprócz praktyki błogosławieństw 169 świadczą o tym dni liturgiczne poświęcone poczęciu i narodzinom. Kalendarz kościelny posiada dwa dni przeznaczone na liturgiczne uczczenie poczęcia: NMP (8 XII) i Jezusa (25 III) oraz trzy dni, których treścią jest narodzenie: Jana Chrzciciela (24 VI), Maryi Dziewicy (8 IX) i Jezusa Chrystusa (25 XII). Z tymi dniami wiąże się opcja dla życia doczesnego w potrójnym sensie.
Najpierw Kościół chce, aby każdy człowiek okazywał zdumienie tajemnicą stwórczego działania Boga i w akcie adoracji wołał za Psalmistą: Dziękuję Ci, że mnie stworzyłeś tak cudownie! (Ps 139 [138], 14).
Po drugie, Kościół jest świadom wartości życia na każdym etapie i w każdej fazie jego wzrostu. Już „od pierwszej chwili istnienia zaczynają się dzieje życia człowieka” – tak to ujmuje cytowany dokument papieski. Pierwszy moment życia doczesnego i kolejne jego okresy, liczone od chwili poczęcia, są widziane jako ciąg czasu sposobny dla wielkich „zmiłowań Bożych”, jako czas wchodzenia człowieka w plany Boże, w powołanie życiowe. Życie poczęte ma perspektywę, jest życiem otwartym na przyszłość bliższą i dalszą, teraźniejszą i wieczną. W tej wizji całościowej każdy moment czy faza życia ludzkiego, początek, wiek dojrzałości i ostatnie lata, mają sens i wartość. Zatem niszczenie życia poczętego bądź lekceważenie pierwszej fazy jego istnienia, powoduje straty nie do naprawienia: nigdy wiadome nie będzie kogo „straciliśmy”, i co ten człowiek wniósłby w dzieje świata, gdyby żył; zawsze natomiast będzie oczywiste to, że zniszczyliśmy człowieka, nie daliśmy mu szansy na stawanie się dzieckiem Bożym we wspólnocie Kościoła.
Po trzecie, dodajmy jeszcze i to, że z opcji poszanowania dla życia ludzkiego wynika pogląd na doczesność jako „czas i miejsce” przygotowania do życia wiecznego; wyraża się to m.in. w traktowaniu dopiero dnia śmierci jako „dnia narodzin” (dies natalis), narodzin do pełnego udziału w chwale Nieba, tu zapoczątkowanego przez wiarę i sakramenty Kościoła 170
Mając na uwadze przedstawione argumenty, Kościół przeciwstawia się antykoncepcji, aborcji, eutanazji, eksperymentom na embrionach i wszelkim innym zjawiskom cywilizacji śmierci, stanowiącym zagrożenie dla człowieka. Kościół wyznaje i głosi Ewangelię Życia. Sprzyja postawom i działaniom w sprawie obrony życia, także życia już poczętego, choć jeszcze nienarodzonego. Wypowiada się na temat godności i powołania kobiety. Staje w obronie pojęcia małżeństwa jako związku między mężczyzną i kobietą. Niesie pomoc rodzinom, zwłaszcza rodzinom wielodzietnym i matkom samotnym.
Oto jak bardzo daleko i praktycznie inspiruje rozważane misterium Niepokalanego Poczęcia NMP. Zwłaszcza doroczna uroczystość powinna temu służyć.
165 MRp 251’.
© 1996–2004 www.mateusz.pl