25 marca 2024

Poniedziałek

Poniedziałek Wielkiego Tygodnia

Ewangeliarz OP

Marek Ristau

Panie, Ty mówisz: Daj Mi serce swoje! Ty pragniesz, byśmy byli uwielbieniem Twojej chwały i majestatu! Prawdziwi bowiem czciciele oddają Tobie cześć w sercu, i tylko takich czcicieli szukasz! Mamy miłować Ciebie całym sercem, czcić i wielbić z całego serca! Rozlałeś miłość swoją w sercach naszych przez Ducha Świętego, abyśmy poznali Ciebie, bo Ty jesteś miłością i kto poznał i uwierzył miłości, jaką masz ku nam, ten jest spełniony i szczęśliwy na wieki.
Marek Ristau

Bractwo Słowa Bożego

Komentarze do poszczególnych czytań przygotowane przez Bractwo Słowa Bożego

Komentarz do pierwszego czytania

Autor Księgi Izajasza nie precyzuje tego, kim jest ten sługa Pana, o którym pisze w czterech pieśniach. Ta jest pierwsza i wprowadza czytelnika w atmosferę wybrania i upodobania tego konkretnego sługi przez Boga. Czytając te słowa w odniesieniu do Jezusa, zauważamy, że wypełniają się właśnie w Nim. To na Nim spoczął Duch Pański podczas chrztu w Jordanie, to Jezus nadał nowe Prawo i nadał je narodom, o czym jest tu mowa, a nie tylko Żydom, jak to ma miejsce w Starym Testamencie. On jest Tym, Który z delikatnością podchodzi do słabego, pozwalając mu się podnieść, jest wytrwały w znoszeniu trudności i do końca realizuje swoją misję, która wypełni się w zbawczej śmierci na krzyżu. W dzisiejszej perykopie zwracamy uwagę na słuszność powołania sługi przez Boga, czytamy także, że został powołany do trudnego zadania, ale nie jest sam w jego realizacji, ponieważ Pan ujmuje jego rękę, czyli trzyma ją, wspiera powołanego. Zadanie sługi, o którym mowa, polega na tym, by przyjąć na siebie rolę ustanowienia przymierza dla ludzi, być światłością dla narodów, otworzyć oczy niewidomym, wypuścić jeńców i uwolnić z ciemności tych, którzy są w niej uwięzieni. Czy Jezus podołał tym zadaniom? Wielki Tydzień oraz wydarzenia Triduum Paschalnego są dla nas odpowiedzią i pokazują nam, że to wypełnienie było pełne zaangażowania i podjęte z największą z możliwych konsekwentną miłością.

Komentarz do psalmu

Tekst tego psalmu koresponduje z cierpieniem, męką i śmiercią Jezusa. Kiedy my czytamy ten tekst, to mamy doświadczenie tego, że to Jezus jest dla nas światłem, zbawieniem i obrońcą. To Jego obecność sprawia, że radzimy sobie z trudnościami, z doświadczeniem trwogi, która wynika z osaczenia przez wrogów, jak mówi o tym tekst. A czy ten psalm nie jest też o Nim? To On osaczony przez wrogów nie uległ strachowi, mimo że go odczuwał, zachował ufność, gdy został napadnięty. Przeszedł zwycięsko i nas na drogę zwycięstwa prowadzi. Z naszej strony potrzebne jest nabranie odwagi, wybór męstwa i chęć wytrwałego oczekiwania, które daje szansę, czas Jezusowi, by mógł okazać swą moc w twoim i moim życiu.

Komentarz do Ewangelii

Miejsce wydarzenia to Betania, hebr. dom nędzy. Jezus na sześć dni przed Paschą przybył to do domu Łazarza. Jest też mowa o tym, że Marta, siostra Łazarza, posługiwała podczas uczty, a Maria namaściła nogi Jezusa drogocennym olejkiem. O tym, że jest to rodzeństwo, autor informuje czytelnika we wcześniejszej perykopie, gdy opowiada o wskrzeszeniu Łazarza. Ewangelista Marek także opowiada o tym, że zanim Jezus poniósł śmierć na krzyżu, jakaś kobieta podczas uczty namaściła Go drogocennym olejkiem, ale te opowiadania różnią się od siebie. To wydarzenie ma miejsce w Betanii, w domu Łazarza i są podane imiona jego sióstr, które wykonują konkretne czynności. Marta posługuje, a Maria namaściła Jezusowi nogi i wytarła je swoimi włosami. W Ewangelii Marka jest to inaczej opowiedziane i wygląda na inne wydarzenie. Miejsce to owszem Betania, ale dom Szymona Trędowatego, kobieta nie jest znana z imienia i nic nie wiemy o jej krewnych. Namaściła nie nogi Jezusa, lecz głowę. To, co się zgadza, to reakcja uczniów, którzy wyrażają niezadowolenie z marnowania olejku, przecież można było go sprzedać i pieniądze przeznaczyć na pomoc ubogim. Ewangelista Jan przypisuje takie zachowanie Judaszowi, a Marek ogólnie uczniom, bez podania imienia konkretnej osoby. Dodatkowo Jan wyraża złość wobec Judasza, widać ją w tym, że zaznajamia czytelnika z faktem, że Judaszem nie kierowała troska, lecz chęć zysku, ponieważ był złodziejem i kradł to, co składano do trzosa, za który Judasz odpowiadał. I Jezus zwraca się tylko do Judasza: zostaw ją. Natomiast w Ewangelii Marka zwraca się w liczbie mnogiej: zostawcie ją; czemu sprawiacie jej przykrość? Czy jest możliwe, że przez te sześć dni przed świętem Paschy Jezus, będąc w Betanii, był jednego dnia u Łazarza, a innego dnia u Szymona, czy też w odwrotnej kolejności. Mógł. W naszej Ewangelii czytamy, że do domu Łazarza przyszedł wielki tłum Żydów. Przyszli zobaczyć nie tylko Jezusa, ale przede wszystkim Łazarza, gdyż dowiedzieli się, że został wskrzeszony. Jak czytamy, arcykapłani postanowili zabić także Łazarza, gdyż z jego powodu wielu ludzi odłączyło się od Żydów i uwierzyło w Jezusa. Łazarz dzieli los Jezusa w tym wymiarze, że ma przeciwko sobie arcykapłanów, którzy chcą go zabić. Nie wiemy, jak jego historia potoczyła się dalej. Wiemy natomiast, jak skuteczna była wrogość arcykapłanów wobec Jezusa.

Komentarze zostały przygotowane przez s. dr Karmelę Katarzynę Sługocką

26 marca 2024

Wtorek

Wtorek Wielkiego Tygodnia

Ewangeliarz OP

Marek Ristau

Kto wytrwa do końca, będzie zbawiony. Kto bowiem stoi, niechaj baczy, aby nie upadł. Mamy czuwać, bo przeciwnik nasz, diabeł, jak lew ryczący krąży szukając kogo by pożreć. Bez Jezusa nic nie możemy uczynić. On jest Panem nad wszystkim. W Nim zawsze odnosimy zwycięstwo. On jest większy od tego, który jest na świecie. Na drodze zbawienia wszystko jest z łaski, wszystko przez wiarę i tylko dzięki mocy Ducha Świętego.
Marek Ristau

Patroni dnia:

Błogosławiony Tomasz z Costacciaro
urodził się w połowie XIII w. na zamku San Savino w mieście Costacciaro (Włochy). W 1270 r. odwiedził klasztor kamedułów i zapragnął życia pustelniczego. Wstąpił do klasztoru Santa Maria di Sitria. Po kilku latach przełożony wysłał go niedaleko Monte Cucco, aby tam wiódł życie samotne. Spędził tam 65 lat, żyjąc kontemplacją i surowo pokutując, praktycznie zapomniany przez okolicznych mieszkańców. Zmarł 25 marca 1337 r.

Bractwo Słowa Bożego

Komentarze do czytań przygotowane przez Bractwo Słowa Bożego

Komentarz do pierwszego czytania

Druga pieśń sługi Pańskiego pokazuje, że jest on wybrany i powołany od poczęcia, już w łonie matki został przeznaczony do konkretnego życiowego zadania. W oczach Bożych, w planach Bożych tak jest z każdym z nas. Żyjemy, gdyż On chciał naszego życia i nas. Zna nasze imię, tak jak zna imię sługi, o którym jest mowa w dzisiejszym tekście. W języku Biblii znać czyjeś imię, to wiedzieć o tej osobie wszystko, znać ją wewnętrznie, znać jej stan ducha, jej pragnienia, zamiary, historię życia. Tak zna nas Bóg. Sługa w drugiej pieśni, którą dziś czytamy, nie jest łagodny. Łagodny był w pierwszej pieśni. Teraz jego usta to ostry miecz, a on sam jest jak zaostrzona strzała. Ma działać, więc musi być skuteczny. Będzie się narażał innym, ale Pan będzie go ochraniał, w cieniu swej ręki ukryje go. Jak zauważamy, Pan nadaje mu tożsamość: Tyś sługą moim, Izraelu, w tobie się rozsławię. Zastanawiające jest to, kto w tym tekście kryje się za nazwą Izrael? Czasy, w których działał prorok Izajasz, to czasy podziału narodu wybranego na dwa królestwa: Królestwo północne o nazwie Izrael, które miało stolicę w Samarii, i Królestwo południowe o nazwie Juda, które miało stolicę w Jerozolimie. Izajasz działał w Królestwie północnym i warto mieć na uwadze poszczególne partie tekstu, zwracając uwagę na to, do kogo się one odnoszą, czy do całego narodu wybranego, czy tylko do jednego z jego królestw. Podobnie jest z Księgą Jeremiasza i Barucha. Zadanie Izajasza, o którym jest mowa w tej perykopie, polega na tym, że ma zgromadzić i podźwignąć pokolenia Jakuba. Przez Izajasza Pan daje zapowiedź, że rozsławi się w Izraelu i że Izajasz ma nawrócić Jakuba, czyli chodzi tu o wszystkie pokolenia Izraela, zarówno te, które należały do Królestwa północnego, jak i należące do południowego. Tekst pokazuje poczucie porażki, prorok widzi, że jego trud był daremny, a siły, mimo że zostały zużyte, nie przyniosły spodziewanego efektu. Jednak tę sytuację inaczej ocenia prorok, a inaczej Bóg, ponieważ Bóg jest ponad aktualną sytuacją porażki. Prorok, który we własnych oczach poniósł porażkę, w oczach Bożych jest człowiekiem rokującym zwycięstwo. Pan zapowiada, że sługa (może się to odnosić zarówno do proroka, jak i do narodu) zostanie ustanowiony światłością dla pogan i zaniesie zbawienie całemu światu.

Komentarz do psalmu

Psalm jest pełen ufności w Bożą, przychylną obecność. Warto zauważyć, ile ciepłych słów autor wypowiada wobec Boga: Bóg jest Tym, u którego można się schronić, który nigdy nie zawiedzie, jest sprawiedliwy, daje ocalenie, jest skałą schronienia, zamkiem warownym, opoką, twierdzą, nadzieją i podporą. Autor jest absolutnie przekonany o dobroci Boga i o tym, że Bóg jest wobec autora przychylny. Jak wiemy, z treści całego psalmu wynika, że autor zbliża się do kresu swojego życia, jest mowa o siwiźnie, która pobieliła mu włosy, a także o tym, że autor zbliża się do starości i doświadcza wielu trudności z tego powodu, że wychwala Pana, że jest Mu wierny. Wierny jest zarówno Bóg wobec autora, jak i autor wobec Boga. Kiedy modlimy się słowami tego psalmu w Wielkim Tygodniu, odnosimy tekst do Jezusa poddanego cierpieniu, On się nie poddaje, wie, że poniżenie, odrzucenie, fałszywe oskarżenia, wrogość są przejściowe. Ostateczne jest zwycięstwo, które daje Bóg, i to zwycięstwo Jezusa celebrujemy każdego dnia na nowo.

Komentarz do Ewangelii

Czytając ewangelie, zwracamy uwagę na zastosowane przez konkretnych autorów określenia odnoszące się do apostołów. Jedni używają określenia apostołowie, inni Dwunastu, a jeszcze inni mówią po prostu o uczniach Jezusa. Do tej ostatniej grupy należy Jan, którego Ewangelię dzisiaj czytamy. Głównym tematem tej perykopy jest zapowiedź zdrady i głębokie wzruszenie Jezusa, gdy mówi, że zostanie zdradzony przez jednego z uczniów (BP ma: wstrząśnięty), oraz niepokój uczniów wywołany tą wiadomością. Inne wątki to: wydanie polecenia przez Piotra, by Jan zapytał Jezusa, o kim mówi, osoba Jana, który spoczywa na piersi Jezusa i jest Jego umiłowanym uczniem, wskazanie na Judasza jako zdrajcę, gotowość Piotra do oddania życia za Jezusa i odpowiedź Jezusa skierowana do Piotra. Większość przekładów mówi o głębokim wzruszeniu Jezusa, gdy zapowiadał zdradę, ale BP używa określenia: wstrząśnięty, a przekład ekumeniczny mówi o tym, że Jezus wzruszył się w duchu, z tym, że to wzruszenie jest bardziej powiązane z wypowiedzianą wcześniej treścią niż ze słowami, które dopiero mają być wypowiedziane i dotyczą właśnie zdrady Judasza. Dla Jana zdrada Judasza jest bardzo bolesnym faktem. Jan użył w stosunku do Judasza frazy, że wszedł w niego szatan. Nigdzie więcej Jan nie używa takiego określenia, w innych miejscach stosuje diabeł. We wcześniejszym rozdziale 6,70-71 czytamy: Na to rzekł do nich Jezus: «Czyż nie wybrałem was dwunastu? A jeden z was jest diabłem». Mówił zaś o Judaszu, synu Szymona Iskarioty. Ten bowiem - jeden z Dwunastu - miał Go wydać. To, co dominuje w przekazie Jana, jest to ból, że zdrady dokonał jeden z Dwunastu. Jan tylko trzy razy używa określenia Dwunastu, pierwszy raz, gdy Jezus pyta Dwunastu, czy i oni chcą odejść (6,67), drugi raz w kontekście zdrady Judasza, który należał do grona Dwunastu (6,70-71) i trzeci raz, gdy jest mowa o Tomaszu zwanym Bliźniakiem, którego nie było, gdy Zmartwychwstały przyszedł do uczniów (20,24), określenia apostołowie nie stosuje w ogóle. U Jana apostołowie/Dwunastu to po prostu uczniowie Jezusa. Wypowiedziane przez Jezusa do Judasza słowa: co chcesz czynić, czyń prędzej - pokazują gotowość Jezusa do przyjęcia tego, co musi nastąpić. Jezus nie ucieka od męki i nie odwleka jej. Kolejne słowa wypowiedziane przez Jezusa mogą sugerować łagodną ocenę zdrady Judasza, ponieważ po jego wyjściu Jezus mówi o tym, że Syn Człowieczy został teraz otoczony chwałą, a w Nim Bóg został chwałą otoczony. Tak jakby zdrada musiała się dokonać, by dokonała się chwała. Tak jednak nie jest, gdyż jak już zauważyliśmy wcześniej, w rozdziale szóstym Jezus surowo ocenił postępowanie Judasza, nazywając go diabłem. Warto zauważyć jeszcze jedną rzecz, gdy Jezus zwraca się do uczniów określeniem dzieci i mówi, że jeszcze krótko jest z nimi, oni będą Go szukać, ale jak to już powiedział Żydom, teraz im mówi. Chodzi o to, że apostołowie/Dwunastu czy pierwsi uczniowie to też Żydzi, a jednak Jezus rozróżnia te grupy, odłączając uczniów od Żydów. Ostatnia kwestia to słowa Jezusa skierowane do Piotra, który chce wiedzieć, dokąd odchodzi Jezus, i wyraża gotowość pójścia za Nim, zapewnia, że nawet odda życie za Jezusa. Odpowiedź Jezusa jest różnie oddana w przekładach biblijnych. Na ogół brzmi ona tak, że Dokąd Ja idę, ty teraz za Mną pójść nie możesz, ale później pójdziesz, ale spotykamy też ze Mną pójść nie możesz. Chodzi o słowa za Mną czy ze Mną. Czy jest różnica? Za Mną, a nie ze Mną, bardziej pokazuje, że mowa jest o własnej drodze Piotra, o jego samodzielności w pójściu za Jezusem, nie zaś obok Niego. Wskazuje na dokonywanie wyborów na tej drodze, na wzorowanie się na Jezusie, nie zaś pasywnym towarzyszeniu Mu. Chodzi o taką sytuację, w której Jezus idzie pierwszy i prowadzi, a ktoś, w tym przypadku Piotr, idzie za Nim, jest w tym autonomia. Pójdziesz za Mną, to znaczy, postąpisz tak jak Ja, dokonasz takich samych wyborów, a iść ze Mną, to znaczy być towarzyszem, ale kimś, kto idzie z boku, nie musi być czynnym uczestnikiem wydarzeń. Sytuacja wygląda wówczas tak, że Jezus idzie i ciebie zabiera, zostajesz zabrany, ale nie masz inicjatywy, idziesz z boku. On ma coś do wykonania, a ty temu towarzyszysz, ale nie partycypujesz w tym. Jeśli tak można interpretować wezwanie Jezusa, to przemyślmy naszą sytuację: czy idziemy za Jezusem, czy z Nim? Nie chodzi tutaj tylko o grę słów, ale o zauważenie tego, że są sytuacje, w których idziemy za Jezusem, a są i takie, kiedy idziemy z Nim.

Komentarze zostały przygotowane przez s. dr Karmelę Katarzynę Sługocką

27 marca 2024

Środa

Środa Wielkiego Tygodnia

Ewangeliarz OP

Marek Ristau

Jeśli zaprzemy się Chrystusa przed ludźmi, to i On zaprze się nas przed swoim Ojcem, który jest w niebie. Jeśli nie zaprzemy się siebie i miłujemy swoje życie bardziej niż Chrystusa, to nie jesteśmy Go godni i stracimy swoje życie. On nas nabył swoją krwią i w życiu i w śmierci należymy do Niego. Nikt z nas nie żyje już dla siebie, jeżeli bowiem żyjemy, żyjemy dla Pana, jeżeli zaś umieramy, umieramy dla Pana.
Marek Ristau

Patroni dnia:

Święty Ernest, opat i męczennik
nie znamy daty narodzi Ernesta, który pochodził ze szlacheckiej rodziny von Steussling. Od roku 1141 był opatem w klasztorze w Zwiefalten (w Niemczech). W sześć lat później złożył urząd, aby wziąć udział w wyprawie krzyżowej. Uczestniczył w niej u boku biskupa Ottona z Freising. Turcy zmusili oddział do ucieczki, Ernest zaś zginął pod Doryleą we Frygii w 1147 roku. Według innej wersji głosił Ewangelię Persom i Arabom. Passio, ułożona pod koniec XII stulecia, opowiadała, że w okrutny sposób zamęczono go w samej Mekce w 1147 r.

Bractwo Słowa Bożego

Komentarze do poszczególnych czytań przygotowane przez Bractwo Słowa Bożego

Komentarz do pierwszego czytania

Ponownie w tym tygodniu wracamy do tekstu trzeciej pieśni sługi Pańskiego. Zwracamy uwagę na jego postawę, która cechuje się otwarciem na Boga, na to, że obdarza On sługę językiem wymownym, czyli uzdalnia sługę do zadań, które otrzyma do wykonania. Wobec Boga sługa przyjmuje postawę ucznia, który słucha, ma otwarte ucho na Boga. Te słowa ładnie brzmią i taka postawa wobec Boga ładnie się prezentuje, ale pamiętamy, co z tego wynikało dla sługi. W jego przypadku posłuszeństwo Bogu polegało na tym, że przyjął cierpienie w postaci biczowania, poddał się mu, chociaż nie musiał. Także przyjął bicie po twarzy, rwanie brody, zniewagi i oplucie. Zauważmy, że te wydarzenia zaistniały w życiu Jezusa. On poszedł drogą odrzucenia, pobicia, znieważenia. Przyjął ją i nie cofnął się przed żadnymi konsekwencjami, które z tej decyzji wynikały. Jest to droga wielu z nas, droga małżonków, rodziców, kapłanów, osób konsekrowanych, samotnych, chorych, którzy doświadczają odrzucenia, znieważenia czy nawet oplucia. Potrzebujemy twarzy jak głaz, która jest odporna na wstyd z powodu przynależności do Boga, która wytrzymuje oskarżenia i ma pewność, że zostanie uniewinniona przez Boga. Wobec naszego osobistego cierpienia warto zadać pytanie o to, czy jest ono zawinione przez nas, czy nie. Czasem bywa tak, że cierpimy z własnej winy. Na drodze niezawinionego cierpienia nie mamy wątpliwości co do tego, że Pan nas wspomaga, a jeśli stoimy w obliczu cierpienia zawinionego możemy za przykładem sługi podać grzbiet bijącym, nie zasłaniać twarzy, nie cofać się przed poniesieniem konsekwencji i zaprosić Boga do bliskości na tej drodze. On nam nie odmówi swojej pomocy.

Komentarz do psalmu

We fragmencie psalmu, którym się modlimy dzisiaj, spotykamy osobę, która doświadcza ogromnego cierpienia. Ze względu na Boga została odrzucona przez bliskich, doświadcza dokuczania, czy nawet lżenia, a w innych tłumaczeniach przeczytamy pohańbienia. Przeżywa wstyd i wykluczenie, ponieważ jest gorliwa w trosce o dom Boży i Boże sprawy. To nie podoba się tym, którzy złorzeczą, lżą Bogu. Orant jest u kresu wytrzymałości, ma złamane serce i opowiada o tym Bogu. Nie zgłasza zastrzeżeń do tego, co go spotyka, przyjmuje cierpienie, ale żali się, że pozostaje osamotniony. Pragnie współczucia, chciałby, żeby ktoś zauważył jego cierpienie, jednak nie zostaje mu to dane. Bardzo potrzebuje pocieszenia, ale ze strony ludzi go nie otrzymuje. Chciał się posilić współczuciem i pocieszeniem, a zamiast empatii otrzymuje truciznę dosypaną do pokarmu i ocet zamiast napoju, który ugasiłby jego pragnienie. Czy taka sytuacja osłabia oranta? Nie. On bez cienia wątpliwości ogłasza, że chce chwalić Pana pieśnią dziękczynienia. Zwraca się do innych cierpiących, np. ubogich oraz tych, którzy są na drodze poszukiwania Boga, że Bóg na pewno ich widzi, zna ich sytuację i wysłucha ich wołań. Bóg interweniuje w ludzkie cierpienia dlatego, że jest dobry, nie gardzi nikim, nawet więźniami, których nazywa swoimi. To, na co zwracamy uwagę, to na bezwarunkowość Bożej pomocy, nie trzeba spełniać żadnych warunków, by otrzymać pomoc od Niego, potrzebna jest tylko ufność w Jego dobroć i chęć pomocy.

Komentarz do Ewangelii

Wydarzenie, o którym mowa, jest usytuowane w dwóch żydowskich świętach: w święcie Przaśników i Paschy. Są to święta z bardzo długą historią, a ich korzenie sięgają jeszcze czasów, gdy Izraelici przebywali w niewoli egipskiej i już tam zapoznali się z praktyką składania baranka w ofierze, to zostało włączone do święta Paschy, oraz spożywaniem niekwaszonego chleba, z którym było związane święto Przaśników. Składanie baranka w ofierze było praktykowane przez pasterzy i odbywało się podczas zmiany pastwisk z zimowych na letnie. Zimowe były dobrze nawodnione, więc nie generowały lęku o to, że zabraknie pożywienia dla owiec, natomiast letnie pastwiska były jałowe, trudno wówczas było o dobre pożywienie dla owiec. Zatem w okresie przejścia z zimowych pastwisk na letnie, pasterze składali bogom ofiarę z baranka, by wybłagać ich przychylność na czas letniego wypasu. Z tego święta pochodzi żydowska idea baranka paschalnego. Święto Przaśników natomiast było obchodzone przez rolników i ma ono dwa odniesienia. W okresie wiosennym oczyszczano stary zakwas pochodzący z zeszłego roku. Z tego zwyczaju pochodzi żydowskie święto Przaśników. Kwestię kwasu w kulturze żydowskiej wyjaśnia literatura rabinacka, w której kwas jest uważany za składnik powodujący zepsucie i dlatego stał się symbolem zła i zepsucia natury ludzkiej. W NT w wypowiedziach Jezusa kwas ma dwojaki wydźwięk, negatywny, np. kwas faryzeuszów, saduceuszów i Heroda (Mk 8,15 par), a pozytywny jest obecny w nauczaniu Jezusa o wzrastaniu królestwa Bożego (Mt 13,33; Łk 13,20-21). Rolnicze święto Przaśników łączyło się także z pierwszymi żniwami, co oznaczało NOWY POCZĄTEK i takie ujęcie mocno korespondowało z EXODUSEM Izraela, który opuszczając Egipt, wyszedł z niewoli do wolności i dał NOWY POCZĄTEK narodowi żydowskiemu. Tak samo paschalne czynności i wydarzenia związane z Jezusem zainicjowały absolutnie nowy i wieczny początek wyjścia całej ludzkości z niewoli grzechu do wolności dzieci Bożych. Te dwa osobne święta: pasterskie związane z barankiem i rolnicze związane z zakwasem, czy też z nowymi żniwami, zostały przez Izraelitów połączone w jedno i z czasem zaczęto obchodzić je wspólnie jako święto Paschy i święto Przaśników. Właśnie podczas tych obchodów następuje męka, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa.

Komentarze zostały przygotowane przez s. dr Karmelę Katarzynę Sługocką

28 marca 2024

Czwartek

Czwartek Wielkiego Tygodnia

Ewangeliarz OP

Marek Ristau

Uczeń Jezusa wszystkim umywa nogi, wszystkim służy i wobec wszystkich się uniża. Wypełniamy prawo Chrystusowe, prawo miłości, gdy miłością Chrystusową ożywieni, służymy sobie wzajemnie! Chrystus do końca nas umiłował i zostawił nam przykazanie, abyśmy miłowali się wzajemnie tak jak On nas umiłował. Miłość Chrystusowa nie szuka swego, wszystko zakrywa, wszystkiemu wierzy, wszystkiego się spodziewa, wszystko znosi i nigdy nie ustaje. Miłość Chrystusowa jest jedyną treścią naszego nowego życia.
Marek Ristau

Patroni dnia:

Święty Guntram, król
urodził się około roku 525. Guntram był królem we Francji. Według św. Grzegorza z Tours Guntram nie od razu był człowiekiem świętym. Wyróżniał się charakterem gwałtownym, był uparty i brutalny. Nie gardził też obficie zastawionym stołem. Jednak uporczywą pracą nad sobą wyrobił w sobie tyle cnót chrześcijańskich, że zmieniły one zupełnie jego obyczaje. Kiedy jego bracia wiedli nieustanne spory o granice, jego wzywano na rozjemcę. Przypisuje się Guntramowi założenie kilkunastu klasztorów. Dzielnie pomagał mu w tym św. Kolumban, mnich irlandzki. Jego szczególną troską byli ubodzy, których wspierał szczodrą ręką. Kiedy nastały klęski żywiołowe, według kronikarzy król ofiarował Panu Bogu za swój lud, na odwrócenie kar, własne życie. Zmarł 28 marca 592 roku po 67 latach życia.

Bractwo Słowa Bożego

Komentarze do poszczególnych czytań przygotowane przez Bractwo Słowa Bożego

Komentarz do pierwszego czytania

Wydarzenie nocy paschalnej zostało utrwalone jako najważniejsze święto w kalendarzu izraelskim i miesiąc Abib stał się dla Izraela pierwszym miesiącem w kalendarzu. Później przyjął on nazwę Nisan. Kalendarz izraelski był kalendarzem księżycowym, który co pewien czas dostosowywano do kalendarza słonecznego. Abib rozpoczynał się w dzień pierwszego nowiu po wiosennym zrównaniu dnia z nocą, co zwykle ma miejsce w połowie marca i trwa do połowy kwietnia. Święto Paschy koncentrowało się na ofierze z baranka, którego przelana krew ocaliła życie Izraelitom w Egipcie. Jak wiemy, można było złożyć w ofierze koźlę lub jagnię. Naszą uwagę zwraca rodzinny wymiar tego święta. Baranka należało spożyć w gronie rodzinnym, a nawet wraz z sąsiadami, jeśli rodzina była zbyt mało liczna. Zabity baranek nie mógł się zmarnować, co jest ważnym akcentem tego święta. Kolejny akcent wynikający z Księgi Wyjścia to fakt, że zabija go całe zgromadzenie. Te szczegóły paschalne znalazły swoje zastosowanie przy śmierci Jezusa – Baranka Bożego. Izrael znał historię, w której baranek już raz umarł za kogoś. Pierwsza taka ofiara dokonała się w historii Abrahama i jego syna Izaaka, gdzie zamiast Izaaka został złożony w ofierze właśnie baranek. Była to proporcja jeden do jednego: jeden baranek umarł za jednego człowieka. W noc paschalną proporcje uległy zmianie, nastąpiła gradacja. Śmierć jednego baranka niosła ocalenie większej grupie, którą była cała rodzina, wszyscy jej członkowie, a nawet krąg ocalonych powiększał się o sąsiadów. Na tym tle ofiara Jezusa, jednego Baranka, która objęła zasięgiem wszystkich ludzi, jest bardzo wymowna i w tym znaczeniu jest On prawdziwym Barankiem, który prawdziwie uwalnia od śmierci wszystkich, którzy w Niego uwierzą. Ten dzień zapoczątkowany w Egipcie miał być na zawsze obchodzony jako święto i to się stało poprzez śmierć Jezusa, i jest kontynuowane w nowy sposób w Eucharystii, o czym jest mowa w dzisiejszym drugim czytaniu.

Komentarz do psalmu

Komentatorzy widzą w tej części psalmu dziękczynienie liturgiczne. Psalmista składa tu trzy deklaracje: doświadczył Bożej pomocy, głosi, że śmierć ma sens w oczach Bożych, Bóg jest działającym na jego korzyść, następnie deklaruje złożenie pochwalnej ofiary na cześć Boga i będzie to ofiara połączona z wypełnieniem złożonych ślubów. W świecie starożytnym praktykowaną formą dziękczynienia było składanie płynnych ofiar. Izraelici składali je Bogu JHWH, a w religiach pogańskich składano je bóstwom. Słowa: podniosę kielich zbawienia odnosiły się do czynności składania ofiary płynnej i w Izraelu były wyrazem wdzięczności za Bożą dobroć i opiekę. W Izraelu taka ofiara symbolizowała wybawienie, zbawienie udzielone przez Boga, zatem wobec śmierci Jezusa takie odniesienie ma właściwe zastosowanie.

Komentarz do drugiego czytania

Mowa jest o ostatniej wieczerzy Pana Jezusa i o ustanowieniu Eucharystii. Dwa słowa są tu kluczowe: przekazałem wam i został wydany. Autor tego listu, Paweł, nie był obecny podczas tych wydarzeń, a konstrukcja zdania, które dziś czytamy: Ja otrzymałem od Pana to, co wam przekazuję - wskazuje na to, że stało się to nie przez bezpośrednie objawienie, lecz poprzez tradycję sięgającą Pana. W języku greckim termin paradidōmi (przekazałem) tworzy grę słów trudną do oddania w naszym języku, ale odnosi się to do ustnego lub pisemnego przekazywania nauki lub tradycji. Odnosi się także do czynności oddawania, przekazywania, wręczania, do podawania do sądu, wydawania w ręce sprawiedliwości, oddawania (kogoś). Zdanie, w którym czytamy, że Jezus został wydany, w tekście greckim zawiera słowo wydany, które pochodzi od paradidōmi. Inny wariant słowa wydany to złamany, dany. Gest połamania chleba odpowiada całej rzeczywistości odkupienia, które dokona się poprzez ofiarę Jezusa, który zostanie paradidōmi, czyli i wydany, i złamany.

Komentarz do Ewangelii

Rozdział trzynasty rozpoczyna tzw. drugą część Ewangelii Jana, którą tworzą rozdziały 13-21. Ta część jest przez komentatorów nazywana Księgą Chwały. Nazwa nawiązuje do objawienia Bożej chwały, które dokonało się poprzez mękę, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa. W naszej perykopie rozpoczyna się najbardziej osobista rozmowa Jezusa z uczniami, otwiera ją czynność obmycia nóg. Reakcja Piotra potwierdza niezręczność sytuacji. Piotr wyraża sprzeciw, by Jezus jak niewolnik, sługa czy osoba niskiego pochodzenia umywał mu nogi. Czynność Jezusa i jego uniżenie wywołują sprzeciw Piotra skierowany wprost w Jezusa. Ale ten sprzeciw może też mieć jeszcze inne odniesienie wynikające z kontekstu kulturowego: w ówczesnej kulturze spodnia część stopy była uważana za wstydliwą część ciała i może właśnie to wywoływało zażenowanie i opór Piotra. Wstydliwa część ciała może być tutaj symbolem grzechu i wówczas słowa Jezusa o tym, że musi go umyć, by miał udział z Jezusem, mogą sugerować potrzebę odpuszczenia grzechów. Idąc dalej w interpretacji, możemy być pewni, że Jezus nam też ofiarowuje obmycie z tego, co nas zawstydza i upokarza. To ewangeliczne wydarzenie może być dla nas zaproszeniem do tego, by oddać Jezusowi to, co w kulturze starożytnej oznaczały spodnie części stopy. Nawiązując do ich obmycia przez Jezusa, możemy dokonać refleksji nad tym, jaki rodzaj służby drugiemu człowiekowi my możemy podjąć. Być może żona może uniżyć się wobec męża lub mąż wobec żony, okazując przebaczenie, wypowiadając słowa uznania i podziękowania. Przełożony może się uniżyć wobec podwładnego, chodzi o taką sytuację, która będzie wiązała się z tym, że okazanie komuś szacunku czy przyznanie racji, uznanie własnej winy będzie wiązało się z poczuciem wstydu i zażenowania. Jezus wie, jakie to jest trudne i dlatego pierwszy poszedł drogą pokory.

Komentarze zostały przygotowane przez s. dr Karmelę Katarzynę Sługocką

29 marca 2024

Piątek

Piątek Wielkiego Tygodnia

Ewangeliarz OP

Marek Ristau

Chrystus został zmiażdżony cierpieniem i zgładzony, abyśmy nie zginęli, ale mieli życie wieczne. W Jego ranach jest nasze zbawienie i zdrowie. Jego krwią zostaliśmy usprawiedliwieni. Bóg uczynił Go grzechem za nas, abyśmy w Nim stali się sprawiedliwością Bożą. Chrystus cierpiał i był posłuszny aż do śmierci krzyżowej, aby stać się sprawcą zbawienia wiecznego dla wszystkich, którzy Go słuchają. Za wielką cenę Jego krwi zostaliśmy nabyci i zbawieni.
Marek Ristau

Patroni dnia:

Święty Wilhelm Temperiusz, biskup
urodził się prawdopodobnie w Poitiers we Francji w XII w. Był kanonikiem regularnym i opatem w Saint-Hilaire-de-la-Celle. W 1184 r. został jednogłośnie wybrany biskupem Poitiers. Zasłynął szczególnie dzięki swojej niezwykłej cierpliwości. Był prześladowany z powodu występowania w obronie praw i wolności swojej diecezji wobec możnych. Po trzynastu latach wyczerpującej posługi biskupiej, zmarł 29 marca 1197 r. i został pochowany w kościele św. Cypriana.

Bractwo Słowa Bożego

Komentarze do poszczególnych czytań przygotowane przez Bractwo Słowa Bożego

Komentarz do pierwszego czytania

Jest to czwarta pieśń o słudze Pańskim i ma ona bardzo ważny wymiar teologiczny dotyczący zadośćuczynienia zastępczego. Ofiara z życia, którą złoży sługa Pański, będzie wynagrodzeniem za grzechy ludzi. Ekspiacja będzie brutalna aż do tego stopnia, że ludzie widzący jej skutki osłupieją na widok sługi. Zostanie potraktowany tak, że jego wygląd będzie nieludzko oszpecony, postać tak zdeformowana, że niepodobna do człowieka. Wygląd i to, co wydarzy się ze sługą Pańskim, wprawi narody w zdumienie, będzie się o tym opowiadało pod wszystkimi szerokościami geograficznymi. Królowie zamilkną w zdumieniu, że w taki sposób i w tej osobie objawia się ramię Pańskie, ramię, które jest symbolem siły i pomocy, a tutaj objawi się ono wobec kogoś, kto będzie pozbawiony wdzięku i blasku. Będzie odrzucony, wzgardzony, będzie budził odrazę i będzie niczym w oczach ludzi, nie będzie poważany ani szanowany. Sługa nie musiał się poddawać takim torturom, ale zrobił to nie tylko dla nas, ale też i za nas. Obarczył się naszym cierpieniem, wziął na siebie coś, co było naszym przeznaczeniem, dźwigał boleści przeznaczone dla nas, by one nas ominęły. W zamian otrzymuje od nas oskarżenia, w których uznaliśmy go za skazańca i zgadzaliśmy się co do tego, że to Bóg go karze i że ta kara jest słuszna. Bardzo pobłądziliśmy w tych ocenach, zgubiliśmy to, co jest tu istotne, czyli akt ofiarniczy w naszym zastępstwie. On, sługa, dał się gnębić, nie protestował, nie narzekał. Doświadczył samotności, niezrozumienia i odrzucenia, mimo że nikomu nie uczynił nic złego, nikomu nie wyrządził krzywdy i nikogo nie wprowadził w błąd. Powstaje pytanie: czy autor pisze o kimś, kto już przeszedł tę drogę, czy o kimś, kto dopiero nią pójdzie? Czy takie wydarzenie miało miejsce w historii, czy tak niesprawiedliwe i tak okrutne cierpienia już ktoś przeżył, czy autor o tym wie, czy może proroczo przepowiada, że to ma się dopiero wydarzyć? Słowa: Jeśli wyda swe życie na ofiarę za grzechy, ujrzy potomstwo (…), a wola Pańska spełni się przez niego - wskazują na przyszłość, że to się jeszcze nie dokonało. Oprócz bardzo przejmujących obrazów męki, jakiej został czy też zostanie poddany sługa Pański, warto widzieć przede wszystkim jego motywację i nastawienie: on sam siebie ofiarował i pozwolił na to, że zaliczono go do przestępców, chociaż przestępcą nie był. Przestępca, w sensie dosłownym grzesznik. Umarł za grzeszników i oręduje za nimi. Nie ma do nich pretensji o ich grzechy i o to, że za nie poniósł śmierć. Jeśli rzeczywiście słowa pieśni czwartej odnoszą się do Jezusa, a Jego osoba jest dla nas przykładem do naśladowania, to bardzo pokorniejemy wobec naszych deklaracji mówiących o tym, że chcemy Go naśladować lub że już Go naśladujemy. I nie o to chodzi, byśmy byli do takiej drogi gotowi, na razie zróbmy to, co rzeczywiście jest w naszym zasięgu i w naszych możliwościach: bądźmy Mu wdzięczni i kochajmy Go, przyjmując owoce zbawienia, które On nam daje, żeby Jego śmierć nie była w naszym przypadku „na darmo”.

Komentarz do psalmu

Sytuacja psalmisty wskazuje na potrzebę Bożej interwencji w sytuacji doświadczenia cierpienia. Ufa on Bogu bezgranicznie, jest pewien otrzymania pomocy od Niego. Okoliczności jego modlitwy to: hańba, której stał się znakiem, odraza, którą budzi jego osoba, wygląd, który odstrasza innych, samotność i opuszczenie, ludzie uciekają na jego widok. Wersety 12-13 to charakterystyczna cecha poezji hebrajskiej, którą jest gradacja klimaktyczna. Chodzi o stopniowanie, a więc: początkowo jest mowa o hańbie, następnie o odrazie, o tym, że psalmista jest postrachem i w końcu o tym, że ludzie uciekają na widok sytuacji, w jakiej się znalazł. Psalm 31 towarzyszył Jezusowi podczas konania. To właśnie jego słowami Jezus się modlił mówiąc: Ojcze, w Twoje ręce oddaję ducha mego. Te słowa zostały wypowiedziane słyszalnie, natomiast możemy przypuszczać, że myśli Jezusa obejmowały także dalszą jego treść, że pokłada ufność w Panu, wyznaje to, że On jest Bogiem, czyli oddaje Mu cześć, nie mając pretensji o sytuację, z którą się aktualnie mierzy. Psalmista prosi o ratunek, o wyrwanie z rąk wrogów i prześladowców, zachęca do dzielności i męstwa, ufa Bożemu miłosierdziu.

Komentarz do drugiego czytania

W centrum tekstu jest temat arcykapłana, którym jest Jezus. W Izraelu instytucja kapłańska ma swój początek w czasach Mojżesza i w pokoleniu Lewiego; kapłaństwo było dziedziczne. Z tego pokolenia tylko Aaron i jego potomkowie mogli być namaszczani olejem i mieli prawo do sprawowania kultu oraz do noszenia specjalnego stroju kapłańskiego. Z czasem z rodu Aarona został wyłoniony urząd arcykapłana. Pod koniec VI wieku przed Chr., po odbudowie świątyni jerozolimskiej, czynności kultyczne sprawowali tylko potomkowie Aarona, a Lewici wykonywali czynności pomocnicze. Dominującą rolę kapłaństwo odgrywało w okresie hellenistycznym, tj. między 333 r. przed Chr. a 70 r. po Chr., gdy została zburzona świątynia jerozolimska. Arcykapłan był nie tylko głową świątyni, ale był de facto głową rządu Judei, reprezentował Judeę w oficjalnych rozmowach z władcami, zbierał podatki i był odpowiedzialny za duchową sferę narodu. W latach 175-163 przed Chr. arcykapłan pełnił swoją funkcję dożywotnio. Gdy Herod został królem w 37 roku przed Chr., władza arcykapłanów i kapłanów została ograniczona i przeszła z ich rąk w ręce świeckiego władcy. Odtąd to monarcha wyznaczał arcykapłana i niekoniecznie trzymał się zasady wybierania do tej funkcji potomków z rodu Aarona. Herod ograniczył władzę arcykapłanów do czynności kultowych i pozbawił ich uprawnień politycznych. Autor Listu do Hebrajczyków polaryzuje urząd arcykapłana, dla niego jedynym prawdziwym arcykapłanem jest Jezus. Ta polaryzacja dotyczy przede wszystkim faktu, że arcykapłan świątynny był tak samo grzeszny, jak inni ludzie i składał najpierw ofiary za swoje grzechy, a dopiero potem mógł składać ofiary za grzechy innych ludzi. Na tym tle pokazuje różnicę, z której wynika, że Jezus jest arcykapłanem, który nie miał i nie ma grzechu, obdarza miłosierdziem i łaską. Arcykapłan świątynny nie miał takiej mocy, nie mógł nikogo obdarować zbawieniem czy miłosierdziem, gdyż sam ich potrzebował od kogoś większego od niego.

Komentarz do Ewangelii

Miejscem wydarzeń paschalnych jest Jerozolima. Jan mówi o ogrodzie za potokiem Cedron, gdzie często przebywał Jezus wraz z uczniami. Także Judasz znał to miejsce i przyprowadził na nie tych, którzy pojmali Jezusa. Jan stwierdza, że Jezus wiedział o wszystkim, co ma Go spotkać, i wyszedł temu naprzeciw. Nie chował się, nie opóźniał męki, nie próbował jej uniknąć. Jezus wyszedł naprzeciw przybyłej kohorcie i zapytał, kogo szukają. To wskazuje na chęć ułatwienia im znalezienia tego, po którego przyszli. Na ich odpowiedź, że szukają Jezusa z Nazaretu, Jezus odpowiada Bożym Imieniem, znanym Żydom: JA JESTEM, co skutkuje tym, że oni upadli na ziemię, czyli oddali Mu pokłon. Także Judasz tak uczynił. W obliczu zagrożenia Jezus doprowadza do tego, że Jego uczniowie mogą swobodnie opuścić ogród, a zostaje pojmany tylko On sam. Podczas sądu Jezusa przed Annaszem w narracji Jana równolegle rozgrywa się dramat Piotra, jego przyznania się do bycia uczniem Jezusa. Annasz pytał Jezusa o Jego uczniów, a w tym czasie jeden z nich, Piotr, zapytany przez ludzi w tłumie o to, czy on jest uczniem Jezusa, wyrzeka się znajomości z Jezusem. Kolejny temat to kwestia bycia królem. Piłat, namiestnik sprawujący władzę z ramienia rzymskiego władcy, miał przed sobą kogoś, kogo posądzono o to, że pretenduje do zdobycia tronu. I zaskakująca jest odpowiedź Jezusa: Tak, jestem królem. Okoliczności tej deklaracji nie są sprzyjające. Jezus jest pojmany, sądzony, ma przeciwko sobie naród żydowski wraz z żydowską władzą i przyznaje, że jest królem. Jeszcze większe zdumienie wywołało w Piłacie oskarżenie podane przez arcykapłanów, że Jezus jest Synem Bożym, ten tytuł miał według nich usankcjonować wyrok śmierci. Z narracji Jana wynika, że Jezus jest nie tylko królem, nie tylko Synem Bożym, ale jest też arcykapłanem, o czym świadczyła noszona przez niego szata. Lniana tunika, cała tkana była zastrzeżona dla stroju arcykapłańskiego i to noszonego tylko wtedy, gdy składał on ofiarę w miejscu najświętszym. Jan wskazywał w ten sposób na Jezusa jako arcykapłana, który swoje życie składał właśnie teraz w ofierze. Postawę Jezusa cechuje spokój, opanowanie i panowanie nad sytuacją. Od samego początku On jest Panem tego procesu i wszystkiego, co po nim nastąpi. Zauważmy, że świadomość tożsamości, tego, kim się jest i jakie ma się życiowe zadania oraz od kogo je się otrzymuje, jest źródłem ogromnej siły do realizacji nawet najtrudniejszych życiowych zadań, nawet wtedy, a może zwłaszcza wtedy, gdy okoliczności życia nie są sprzyjające.

Komentarze zostały przygotowane przez s. dr Karmelę Katarzynę Sługocką

30 marca 2024

Sobota

Sobota Wielkiego Tygodnia

Ewangeliarz OP

Marek Ristau

W Chrystusie przeszliśmy ze śmierci do życia. W Nim staliśmy się nowym stworzeniem, które ma Jego naturę. Nasza stara natura razem z Nim umarła i została pogrzebana. Razem z Nim też powstaliśmy do nowego życia jako narodzeni na nowo z wody i z Ducha. Stare przeminęło, oto wszystko stało się nowe. Kto wierzy w ukrzyżowanego, pogrzebanego i wskrzeszonego z martwych Syna Bożego, Jezusa Chrystusa, ma udział w Jego boskiej naturze i śmierci nie zazna na wieki.
Marek Ristau

Patroni dnia:

Święty Leonard Murialdo, prezbiter
urodzil się 26 października 1828 w Turynie. Pochodził z rodziny szlacheckiej. Miał jednego brata i siedem sióstr. W Turynie studiował filozofię w kolegium św. Franciszka z Pauli. Potem rozpoczął studia teologiczne, wieńcząc je doktoratem (1850). W rok potem otrzymał święcenia kapłańskie. Za zezwoleniem biskupa oddał się pracy duszpasterskiej na peryferiach Turynu, bardzo wówczas religijnie i materialnie zaniedbanych. W pracy tej zetknął się bezpośrednio ze św. Józefem Cafasso i ze św. Janem Bosko. W latach 1857-1865 objął kierownictwo oratorium św. Alojzego, które założył św. Jan Bosko.

Bractwo Słowa Bożego

Komentarze do poszczególnych czytań przygotowane przez Bractwo Słowa Bożego

Komentarz do pierwszego czytania

Poemat o stworzeniu jest napisany językiem obrazowym, który przemawiał do czytelnika hebrajskiego żyjącego w starożytności. Każdy naród miał swoją narrację o początkach świata i ludzi, a w narracji biblijnej dominuje przekonanie o tym, że Bóg jest Panem świata, a w tym świecie jest harmonia i ład oraz celowość, które odzwierciedlają ich twórcę. Człowiek został stworzony na końcu, gdy wszystko jest gotowe do jego funkcjonowania. Liczba dni nie oznacza odliczania doby w takiej postaci, w jakiej my ją odliczamy, ale jest symbolem sekwencji zdarzeń. Moc Boga jest ukazana jako moc stwarzania bez udziału rąk czy narzędzi. Autor przedstawia czytelnikowi obraz, w którym cud stworzenia pozostaje całkowicie w ręku Boga i pod Jego opieką.

Komentarz do pierwszego psalmu

Stworzenie świata to przejaw wielkiej mądrości i mocy Boga, ale stała troska o stworzenie nie wynika ani z jednej, ani z drugiej z tych cech. Jest wyłącznie dowodem Jego wielkiej miłości do tego, co stworzył. Można podziwiać rękę Boga kształtującą świat, ale do karmiącej każde, nawet najmniejsze ze stworzeń może tylko przylgnąć w dziecięcym geście.

Komentarz do drugiego czytania

W postawie Abrahama jest gotowość do złożenia ofiary Bogu ze swojego syna Izaaka. Współczesnego czytelnika dziwi takie wydarzenie, być może nawet oburza i wywołuje protest. Jak to możliwe, że Bóg zażądał złożenia umiłowanego syna w ofierze? W starożytności nie budziło to negatywnych emocji. Składanie bóstwom ofiar z ludzi było dosyć powszechną praktyką i nie budziło zastrzeżeń. Także widzimy to w historii Abrahama. On nie zgłasza zastrzeżeń co do czynności ofiarniczych i nie buntuje się przeciwko nim. Jest tu nawet coś więcej: spolegliwość Abrahama może być odczytana jako zgoda na to, że Bóg ma prawo zażądać najwyższej ofiary. Chodzi tu o syna, którego Abraham miłuje, więc to szczególny syn ma zostać złożony w ofierze, i jest to ofiara godna Boga. Inną kwestią jest pytanie o to, czy Bóg rzeczywiście takiej ofiary potrzebuje i jak wiemy z przebiegu tej historii, nie. Bóg, który zakazał Izraelowi składania ofiar z ludzi, nie sprzeniewierzył się swojemu poleceniu, gdy ofiarę z życia złożył Boży Syn, Jezus. Ofiary składane z ludzi nie miały żadnych zbawczych skutków, ale inaczej jest z ofiarą dokonaną przez Jezusa. Ona jako jedyna ma zbawczą moc.

Komentarz do drugiego psalmu

W drugim psalmie responsoryjnym sytuację wyjściową stanowi bunt narodów przeciw Bogu i Jego Mesjaszowi. Ten król powołany i namszczony przez Boga zachowuje ufność nawet w momentach bardzo trudnych i raniących. Jest pewien, że idąc przez życie z Bogiem, nie przegra. Ufność tego mesjańskiego władcy łączy postawę Abrahama, gotowego poświęcić swego syna, z postawą Chrystusa w czasie męki. Mają w sobie ten sam spokój płynący z zaufania Bogu.

Komentarz do trzeciego czytania

Opowiadanie o przejściu przez Morze Czerwone jest tak ważne, że w przepisach liturgicznych, które zezwalają na opuszczenie pozostałych czytań podczas Wigilii Paschalnej, przy tym jednym jest właśnie zastrzeżenie, że nigdy nie wolno opuścić tego trzeciego czytania. Co takiego w nim jest? Z pewnością nie chodzi o spektakularność wydarzenia. Jak wiemy, to doświadczenie plag egipskich, wyjście z Egiptu, zwycięskie przejście przez Morze Czerwone może być odczytywane w perspektywie takiej, jaką żyły starożytne kultury, mianowicie walki bogów między sobą, okazywania siły, czyli tego, który bóg/Bóg jest silniejszy. Który został pokonany i przez kogo. Izraelici żyjący ponad czterysta lat w Egipcie oswoili się z bogami Egipcjan, znali ich. O swoim Bogu wiedzieli niewiele: jest to Bóg Abrahama, Izaaka i Jakuba. To nie jest długa i bogata historia. Na razie wiedzieli o swoim Bogu tylko tyle, że On jest, że zawarł przymierze z ich przodkami, ale nie znali jeszcze Jego działania, dopiero je poznawali. Jak czytamy w naszej perykopie właśnie to doświadczenie działania Bożego, tego KIM Bóg jest, nie CZY jest, że zwycięża bogów Egiptu, z naczelnym bogiem, jakim był dla nich faraon, to skutkowało tym, że gdy Izraelici zobaczyli to wielkie dzieło, chodzi o wybawienie Izraela z rąk ścigających ich Egipcjan, wówczas ulękli się Pana i uwierzyli Jemu. Zwróćmy uwagę na ten zwrot: uwierzyli Jemu, nie w Niego. Może jest to dobry kierunek wiary dla nas, że nie chodzi o to, by wierzyć w Boga, ale właśnie Bogu, Jego Słowu i Jego zbawczemu działaniu.

Komentarz do trzeciego psalmu

Zaczerpnięta z Księgi Wyjścia pieśń wojenna wysławiająca zwycięstwo Boga nad Jego wrogami jest naturalną kontynuacją opowiadania o przejściu Izraelitów przez Morze Czerwone (właściwie Morze Sitowia) oraz o zagładzie Egipcjan. Wielkość i moc Boga, która dla jednych okazała się zbawieniem, dla innych była powodem zguby. Wchodząc w świętowanie nocy paschalnej, każdy z nas wybiera sobie jedną z tych dwóch ról, każdy z nas odpowiada sobie na pytanie, czy chce pójść drogą otwartą przez Boga, czy też wyjdzie naprzeciw fal, postawionych jak mur potęgą Jego woli. Noc ta jest dla nas chwilą wyzwolenia albo wyborem unicestwienia. Pytanie z sederu paschalnego (obrzędu rodzinnej wieczerzy paschalnej), czym ta noc różni się od innych, ma dla nas prostą odpowiedź: ta noc uświadamia nam, że poza wyborem danej przez Boga wolności do wybierania dobra i życia istnieje tylko wybór grzechu i zatracenia się w nim.

Komentarz do czwartego czytania

Obraz nakreślony przez Izajasza jest bardzo poruszający: Stworzyciel jest małżonkiem dla stworzenia, którego symbolem jest tu Jerozolima. Małżonek Bóg wchodzi w rolę Odkupiciela, który przebacza małżonce niewierność i zapewnia, że przygarnia ją z ogromną miłością. Mówi o swoim gniewie, ale ten gniew jest tylko na chwilę, natomiast to, co jest na wieczność, to ulitowanie się nad słabą kondycją małżonki i okazanie jej miłosierdzia. Bóg zapewnia, że mimo swoich przewinień małżonka nie musi się Go bać, On nie chce jej strachu, uspokaja jej lęki i przywraca do chwały.

Komentarz do czwartego psalmu

Trudno określić tożsamość oranta w Psalmie 30, ale słowa o żałobnym zawodzeniu i o tańcu pozwalają się domyślać, że może chodzić o kobietę, która stała się przedmiotem pogardy i drwin. Przepłakała całą noc, skoro płacz nawiedził ją z wieczora, a rankiem przyszło wesele. Portret tej modlącej się postaci jest więc bliski obrazowi oblubienicy Boga – świętemu miastu Jeruzalem, któremu Małżonek przebaczył grzechy i niewierności. Czuwamy w noc paschalną i w czasie tej świętej wigilii na naszych policzkach schną łzy wyciśnięte przez konsekwencje naszych grzechów. Ranek przywitajmy radością z Bożego zbawienia.

Komentarz do piątego czytania

Tekst zaczyna się od wielkiej empatii Boga wobec wszystkich spragnionych. Zachęca ich, by u Niego szukali zaspokojenia pragnienia. Zapewnia o tym, że nie trzeba za to żadnej zapłaty. Ta darmowość i wrażliwość Boga są Jego cechami charakterystycznymi. To, co wybrzmiewa w tym tekście, to odsłonięcie się Boga przed człowiekiem, Bóg nie chce być sam. On nawołuje o przyjście człowieka do Boga, o podjęcie trudu szukania Boga, słuchania Go i chodzenia Jego drogami. Dlaczego? Bo Bóg chce przyozdobić człowieka i chodzi o to, by człowiek pozwolił Bogu na to, by przyjął od Niego te szaty, w które On nas chce przyozdobić. Autor daje czytelnikowi do zrozumienia, że Bóg ma plan wobec ludzkiego życia, i że jest to plan pełen miłości, która objawia się w Jego Miłosierdziu.

Komentarz do piątego psalmu

Krótki rozdział 12 Księgi Izajasza to wzorowana na Psalmach modlitwa dziękczynna za dar zbawienia przedstawiony w poetyckiej formie jako czerpanie wody. Dla nas, przyzwyczajonych do tego, że woda jest zawsze pod ręką, a jej uzyskanie wymaga niewiele więcej niż mały ruch ręki odblokowujący zawór w kranie, jest to może obraz niezbyt sugestywny. Nie wiemy bowiem, co to znaczy, gdy wody nie ma, gdy zaczerpnięcie jej staje się marzeniem trudnym do spełnienia. Duża część ludzkości ma jednak doskonałą świadomość, jak radosny widok stanowi bogate w wodę źródło, czy pełna wody studnia. Tak samo może stać się z Bożym darem zbawienia. Jeśli przywykniemy do niego, jako do czegoś, co się nam po prostu należy, to zgaśnie w nas radość z tego najpiękniejszego daru.

Komentarz do szóstego czytania

Księga Barucha powstała ok. 582 roku, niedługo po przesiedleniu mieszkańców Judy do Babilonii. Prorok Baruch działał w czasach, gdy Królestwo północne (Izrael) przestało istnieć, a Królestwo południowe (Juda) właśnie się rozpada. Ból proroka jest ogromny: Cóż się to stało, Izraelu, że jesteś w kraju nieprzyjaciół, wynędzniały w ziemi obcej, uważany za nieczystego na równi z umarłymi? Sytuacja egzystencjalna, w jakiej znaleźli się mieszkańcy najpierw Izraela, a teraz Judy, jest tragiczna, i wszystko wskazuje na to, że zostali opuszczeni przez Boga, ale nie dlatego, że Bóg ich porzucił, lecz dlatego, że to oni odeszli od Boga, porzucili źródło mądrości i Bożą drogę. Jednak Pan deklaruje swoją przynależność do nich, On jest ich Bogiem i nikt inny Go nie zastąpi. Ani Bóg nie chce być zastąpiony, ani tych, których wybrał i obdarzył przywilejami, nie chce zastępować kimś innym, nawet w obliczu tego, że został przez nich odrzucony.

Komentarz do szóstego psalmu

Prawo zwykliśmy odbierać jako przykre jarzmo, bojaźń jako przejaw słabości, od której powinniśmy się uwolnić, sąd Boży zaś próbujemy zasłonić parawanem miłosierdzia. Psalm 19 o Prawie Bożym mówi jako źródle pokrzepienia, bojaźń Bożą ukazuje jako fundament życia, a Boże sądy jako najpiękniejszy wykład Jego mądrości. To bardzo pozytywne ujęcie spraw, których raczej staramy się uniknąć, płynie z tego wniosek, że wszystkie pochodzą od Boga i są odbiciem Jego zbawczej miłości.

Komentarz do siódmego czytania

Prorok Ezechiel działa podobnie jak Baruch w okresie wygnania babilońskiego. Została zburzona świątynia w Jerozolimie, naród został w kilku falach deportowany do niewoli i tam reaguje na wydarzenia związane z tym, że Żydzi zaczęli przyjmować pogańskie zwyczaje i obcy kult, co skutkowało bezczeszczeniem imienia Pana. Wobec takiej sytuacji, gdy przestano troszczyć się o święte imię Pana, On sam je przywraca. I nie tylko to. W tekście słychać ogromny smutek z powodu tego, że Bóg został porzucony przez swój naród. Ezechiel zapowiada zmianę sytuacji. Na pierwszym planie jest to zmiana dotycząca świętego imienia Bożego, przywrócenia mu należnej czci i chwały, ale nie tylko o to chodzi. Warto zauważyć, że Bóg, zabiegając o szacunek dla swojego imienia, nie przestaje myśleć o losie człowieka i zapowiada naprawę jego sytuacji. Zapowiada oczyszczenie i obmycie w czystej wodzi. Zapowiada zabranie serc kamiennych i obdarowanie sercami z ciała oraz napełnienie życiem. Objawia swoją wolę, chce, by Jego naród żył według Jego pouczeń, by wrócił do przestrzegania przykazań, by chciał być ludem należącym do Boga.

Komentarz do siódmego psalmu

Tłum ludzi wypełniający świątynię w czasie uroczystych obchodów, ciżba tłoczących się pielgrzymów skłaniają psalmistę do ucieczki we wspomnienia z własnych obserwacji czy z opowieści snutych przez innych. Opisuje bowiem siebie w zatłoczonym przybytku przy pomocy obrazu, który przywołuje krańcowo odmienną atmosferę: łani przy wodopoju. Płochliwe zwierzę nie czuje żadnego zagrożenia, spokojnie gasi swe pragnienie. Nie obchodzi go i nie niepokoi obserwator, który może być myśliwym – najgroźniejszym gatunkiem drapieżnika. Jest spragniona i dla niej istniej tylko woda, jej orzeźwiający chłód, przywracająca wigor świeżość. Skupia się na źródle, które pozwoli jej przeżyć kolejny dzień, cieszyć się życiem, wolnością. Pielgrzym nie idzie do świątyni jak na ludny i krzykliwy targ, ale cieszy się Bogiem – źródłem zbawienia. Takie przeżywanie święta pozwala czerpać z niego siłę i radość

Komentarz do ósmego czytania

Kiedy jest mowa o chrzcie, warto zobaczyć jego znaczenie w religii żydowskiej. Komentatorzy zauważają, że dla Żydów chrzest był obrzędem, w wyniku którego nie-Żyd przyjmował judaizm. Oznaczało to ostateczne czy też całkowite usunięcie pogańskiej nieczystości, oczyszczenie z niej. Żydowskie prawo zakładało, że osoba, która przyjęła taki chrzest, decydowała się na całkowite porzucenie dawnego stylu życia i teraz stawała się nową osobą, otrzymywała nowe życie. Podobnie przedstawia sprawę Paweł, mówiąc, że człowiek, który otrzymał chrzest Jezusa, otrzymał od Niego nowe życie, a dla dawnego życia umarł.

Komentarz do ósmego psalmu

Dziękczynienie Bogu za łaskę wybawienia z ziemi Egiptu, z domu niewoli to treść Psalmu 118, który ma charakter litanijny. Powraca w nim po wielokroć wezwanie Jego łaska na wieki. Dla dzisiejszego czytelnika może być ono szokujące, gdy pojawia się w kontekście dzieł Boga owocujących zagładą, śmiercią, żałobą. Musimy sobie jednak przypominać, że celebrowanie Świąt Wielkanocnych nie jest obrzędem noszenia koszyczka ze święconką, ale udziałem w rzeczywistym zmaganiu się, którego stawką jest życie lub śmierć. Radosny okrzyk: nie umrę, ale żyć będę! - nie może wyrwać się z piersi kogoś, kto żyje złudzeniem, że życie jest jego nieutracalnym prawem. Mając przekonanie o własnej konieczności i znaczeniu, nie doświadczymy znaczenia słów o kamieniu wyrzuconym jako niepotrzebny, wręcz zawadzający, który uznano za zdatny do oparcia na nim całej konstrukcji budynku. Zbawienie to ocalenie życia, to życie dane na nowo, to zmartwychwstanie.

Komentarz do Ewangelii

W świecie starożytnego Bliskiego Wschodu namaszczenie ciała osoby zmarłej miało miejsce wówczas, gdy zmarły był kimś wybitnym, zasłużonym, przede wszystkim namaszczano ciało zmarłego władcy. Gest namaszczenia ciała Jezusa był w ostrej opozycji wobec sposobu Jego śmierci. Zginął poprzez ukrzyżowanie jak największy zbrodniarz i przestępca, a to wykluczało Go z kręgu tych, którym przysługiwało namaszczenie. A jednak Maria Magdalena, Maria, matka Jakuba, i Salome nakupiły wonności i chciały poprzez namaszczenie oddać cześć Jezusowi. W normalnej sytuacji namaszczenia dokonano by w trakcie pogrzebu, jednak, nie zdążono tego zrobić z uwagi na szabat, zatem odłożono czynności pogrzebowe na czas po szabacie. Zwyczaj chowania zmarłego w skale był zwykle praktykowany przez zamożnych Żydów, którzy często jeszcze za życia przygotowywali grób dla siebie. Taki grób wykuwano w skale lub adaptowano naturalne groty. Grób składał się z dwóch części: przedsionka i grobu właściwego. Dlatego autor pisze, że kobiety weszły do grobu, czyli do środka. Zamiast śmierci, której się spodziewały, spotkały Życie. Anioł oznajmił im rzecz bez precedensu, nikt wcześniej nie zmartwychwstał. Ta perykopa o zmartwychwstaniu zawiera polecenie, by kobiety powiedziały uczniom i Piotrowi o tym, że Pan żyje. Nie da się nie zauważyć tego, jakim Mistrzem i Nauczycielem jest Jezus, nie tylko wobec Piotra. Dlaczego tak ważny jest tutaj Piotr? Dlaczego tak ważne jest powiedzenie właśnie jemu, że Pan żyje? Ponieważ Piotr bardzo cierpi z tego powodu, że zawiódł Jezusa. Wyparł się Go, choć zapewniał, że jest gotowy nawet z Nim umrzeć. Jezus wiedział, co działo się z Piotrem, wiedział, jak bardzo Piotr potrzebował usłyszeć, że nadal jest uczniem, i Pan ma dla niego wiadomość. Taki jest Jezus, nie odtrąca, nie przekreśla, ale przebacza i przygarnia tak, jak czynił to Bóg na kartach Starego Testamentu.

Komentarze zostały przygotowane przez s. dr Karmelę Katarzynę Sługocką