KS. CZESŁAW KRAKOWIAK
Dwie pierwsze niedziele wskazują wiernym drogę wyznaczoną przez Chrystusa, której towarzyszy walka ze złem i cierpienie, które prowadzą do zbawienia. Głównymi myślami pierwszej niedzieli są post i walka Chrystusa z szatanem na pustyni oraz pokuta, post i nawrócenie wszystkich w Niego wierzących jako przygotowanie do corocznej Paschy. Liturgia ukazuje perspektywę wiecznej Paschy jako kres wiary i wszystkich wysiłków w naśladowaniu Chrystusa, aby mieć udział w Jego zwycięstwie.
Modlitwy mszalne. Kolekta zawiera prośbę, abyśmy przez doroczne ćwiczenia wielkopostne postępowali w rozumieniu tajemnicy Chrystusa i dzięki Jego łasce prowadzili święte życie. Liturgia wskazuje na sens wielkopostnych ćwiczeń. Mają one prowadzić do pogłębionego przeżycia tajemnicy Chrystusa w uroczystościach paschalnych. Celem wszystkich działań Kościoła w tym czasie ma być głębsze, wciąż postępujące poznanie misterium Chrystusa, jego owoce w życiu chrześcijanina oraz postępowanie godne uczniów Chrystusa. W ten sposób kolekta w zwięzłej formie wyraża cel wielkopostnych wysiłków, którym jest poznanie tajemnicy Chrystusa prowadzące do zmiany swego życia. Modlitwa nad darami wskazuje na więź między misterium zbawienia sprawowanym w Wielkim Poście, składaną ofiarą i naszym życiem. Udział w liturgii ma odpowiednio przygotować na przeżywanie uroczystości wielkanocnych. Czas Wielkiego Postu jest przygotowaniem i początkiem właściwego przeżywania Paschy Chrystusa. Modlitwa po Komunii podkreśla, że Eucharystia jest pokarmem i wiąże ją ze słowem Bożym. Chleb z nieba ożywia wiarę, rozwija nadzieję i umacnia miłość. Dlatego Kościół prosi w niej o jeszcze większe pragnienie chleba eucharystycznego, ale także o prowadzenie życia zgodnie ze słowem Bożym: naucz nas żyć każdym słowem, które pochodzi z ust Twoich. Widoczny jest tutaj ścisły związek liturgii słowa i liturgii Eucharystii oraz współzależność między słowem Bożym przyjmowanym z wiarą i Komunią św.
Liturgia słowa. W tę niedzielę każdego roku czyta się Ewangelię według synoptyków o kuszeniu Jezusa (Mt 4,1-11; Mk 1,12-15; Łk 4,1-13). Na kuszenie Jezusa należy patrzeć z perspektywy kuszenia pierwszego człowieka, Adama. On uległ pokusie i odwrócił się od Boga. Natomiast Chrystus, nowy Adam, przy każdej pokusie zwraca się do Ojca i broni słowami Pisma Świętego, dlatego zwycięża. W ten sposób wskazuje, jak można odnosić zwycięstwo nad szatanem. Jezus przez swoje posłuszeństwo Bogu naprawił skutki nieposłuszeństwa pierwszego Adama (por. Rz 5,12-21). Trzy pokusy, którym został poddany, można także odnieść do wydarzeń z historii ludu wybranego w czasie jego wędrówki przez pustynię do Ziemi Obiecanej (bunt przeciw Bogu, żądanie pożywienia i wody oraz innych znaków Jego opieki). Zwycięstwo Jezusa jest zapowiedzią ostatecznego zwycięstwa nad szatanem w „godzinie” Jego męki i śmierci. Jego trzykrotne zwycięstwo nad szatanem zachęca wiernych do walki z szatanem i grzechem w okresie Wielkiego Postu, aby na Wielkanoc odnieśli zwycięstwo. Pokuta i post chrześcijan zostaną uświęcone przez naśladowanie i zjednoczenie z Chrystusem. Związana treściowo z Ewangelią prefacja podkreśla, że Chrystus własnym przykładem uświęcił okres 40-dniowej pokuty.
Czytania poprzedzające Ewangelię w każdym roku nawiązują do głównego tematu tej niedzieli: rok A – ST stworzenie człowieka i jego upadek (Rdz 2,7-9; 3,1-7); Apostoł – grzech i łaska odkupienia (Rz 5,12-17); rok B – ST potop i przymierze (Rdz 9,8-15); Apostoł – potop obrazem chrztu, który zbawia (1 P 3,18-22); rok C – ST wiara Izraela (Pwp 26,4-10); Apostoł – wiara w Chrystusa (Rz 10,8-13).
W pierwszą niedzielę Wielkiego Postu Kościół ukazuje wiernym, że Jezus jest prawdziwym Synem Bożym, który potwierdza swoje synostwo przez wierność, posłuszeństwo i wyjątkową cześć, jaką oddaje Ojcu. Ich wiara także poddawana jest próbie, ale mają zapewnioną pomoc od Chrystusa, który dochował wierności Bogu Ojcu i odniósł zwycięstwo nad szatanem.
Ks. Czesław Krakowiak
Tekst pochodzi z książki „WIELKI POST w liturgii Kościoła i pobożności ludowej”, Sandomierz, Wydawnictwo Diecezjalne 2006 s. 47-74.
© 1996–2007 www.mateusz.pl